Sức lan tỏa từ Cuộc thi Sáng tạo dành cho Thanh thiếu niên, Nhi đồng

Từ năm 2008, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Lạng Sơn được Chủ tịch UBND tỉnh giao nhiệm vụ là cơ quan thường trực cùng các đơn vị: Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Tài chính, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh, Đài Phát thanh và Truyền hình phối hợp tổ chức.  Đây là Cuộc thi được tổ chức hàng năm nhằm khơi dậy niềm đam mê sáng tạo trong lứa tuổi thanh, thiếu nhi. Mùa giải năm nay, Cuộc thi tiếp tục là sân chơi bổ ích, thiết thực giúp thí sinh có điều kiện tốt để trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng tư duy sáng tạo, xây dựng ước mơ chinh phục đỉnh cao tri thức.

Năm 2023, Ban tổ chức Cuộc thi sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh Lạng Sơn lần thứ 15 đã nhận được 144 sản phẩm, dự án của thanh thiếu nhi trên địa bàn toàn tỉnh gửi đến tham gia; Tăng 8 sản phẩm, dự án so với năm 2022, nhiều hơn 16 sản phẩm so với năm 2021; Trong đó có 35 mô hình, sản phẩm thuộc lĩnh vực Đồ dùng dành cho học tập, 1 sản phẩm lĩnh vực phần mềm tin học, 46 mô hình, sản phẩm thuộc lĩnh vực sản phẩm thân thiện với môi trường, 39 mô hình, sản phẩm lĩnh vực dụng cụ sinh hoạt và đồ chơi trẻ em, 23 mô hình, sản phẩm lĩnh vực các giải pháp kỹ thuật nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế. Các sản phẩm đã chứng minh sự sáng tạo của các em thanh thiếu nhi là không có giới hạn. Từ những nguyên liệu sẵn có trong đời sống, vật liệu tái chế… các em đã tạo ra rất nhiều sản phẩm mới, có ý nghĩa thiết thực với đời sống như sản phẩm Dầu gội đầu men ngải có tác dụng điều trị nấm, gàu, rụng tóc của nhóm học sinh lớp 7, Trường Tiểu học và THCS Lê Quý Đôn thành phố Lạng Sơn. Sản phẩm Thùng rác diệt khuẩn của nhóm học sinh lớp 8, trường Tiểu học – THCS Hùng Việt, xã Hùng Việt, huyện Tràng Định không chỉ là thùng đựng rác thông thường, sản phẩm còn có cảm ứng tự đóng, mở, có khả năng diệt khuẩn và làm giảm mùi hôi của rác. Bên cạnh những sản phẩm sáng tạo, nhiều em còn đi sâu vào nghiên cứu thành phần dược tính của cây dược liệu cũng như hiệu quả của nó đối với việc điều trị bệnh như: Dự án Đánh giá hoạt tính sinh học của cao chiết cây Hồi đầu thảo thu thập ở tỉnh Lạng Sơn của nhóm học sinh Trường THPT chuyên Chu Văn An; Sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo ra Hệ thống chống đạp nhầm chân ga, chân phanh của nhóm học sinh Trường THPT Chi Lăng, huyện Chi Lăng… Đặc biệt năm 2023 còn có những dự án, sản phẩm độc đáo, được ban giám khảo đánh giá cao đến từ các nhóm học sinh ở một số trường vùng sâu, vùng xa, lần đầu tiên tham gia như sản phẩm tấm cách nhiệt chế tạo từ nguyên liệu tự nhiên của nhóm học sinh lớp 9, Trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS&THPT huyện Văn Quan; Sản phẩm bàn ghế thông minh từ vật liệu tái chế của nhóm học sinh lớp 8, Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS xã Xuân Long, huyện Cao Lộc; Dự án ứng dụng ngôn ngữ lập trình Scratch để làm phần mềm học tập của nhóm học sinh lớp 9, Trường Tiểu học và THCS xã Cường Lợi, huyện Đình Lập…

Các thành viên HĐGK nghiên cứu tính năng, tác dụng của các mô hình sản phẩm dự thi

Phát biểu tại buổi lễ tổng kết, em Nguyễn Hoàng Lâm - Học sinh lớp 8 trường TH&THCS Lê Quý Đôn, nhóm trưởng Nhóm dự án “Dầu gội đầu men ngải” đoạt giải Ba tại Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh Lạng Sơn lần thứ 15, năm 2023 chia sẻ: :Cuộc thi Sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng là sân chơi khoa học nhận được sự quan tâm, hưởng ứng ngày một nhiều hơn của đông đảo học sinh tỉnh Lạng Sơn. Tham gia cuộc thi và đạt giải là ước mơ của rất nhiều học sinh các nhà trường, trong đó có trường TH&THCS Lê Quý Đôn. Tham gia cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng năm 2023 với dự án “Dầu gội đầu men ngải”, chúng em mong muốn mang đến cho mọi người trải nghiệm về sản phẩm nguồn gốc thiên nhiên mà không mất nhiều thời gian, công sức, phù hợp với cuộc sống hiện đại. Tinh chất từ men ngải giúp thúc đẩy tuần hoàn máu, thư giãn thể chất và tinh thần, góp phần nâng cao sức khỏe cho người dùng, ý tưởng ấy đã thôi thúc chúng em thử thách bản thân, và Cuộc thi Sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng là cơ hội tuyệt vời để chúng em biến ước mơ của mình thành hiện thực. Em muốn gửi gắm đến các bạn thanh thiếu niên, nhi đồng thông điệp: hãy tự tin, mạnh dạn tham gia cuộc thi để nhận ra giá trị bản thân, để bồi đắp niềm say mê nghiên cứu khoa học, luôn có ý chí vươn lên trong cuộc sống, góp phần nhỏ bé của mình vào xây dựng quê hương Lạng Sơn ngày một phát triển”.

​

Nhóm tác giả trường TH&THCS Lê Quý Đôn nhận giải Ba tại Lễ Tổng kết và trao giải Cuộc thi sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh Lạng Sơn lần thứ 15 năm 2023

Nghiên cứu khoa học kỹ thuật đóng vai trò quan trọng trong phát triển năng lực sáng tạo của học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Những năm qua, ngành Giáo dục và Đào tạo luôn quan tâm, hỗ trợ tích cực trong công tác nghiên cứu, sáng tạo của học sinh. Trường THPT Chuyên Chu Văn An, là trường học có truyền thống nhiều năm tham gia và đoạt giải cao tại các cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng các cấp. Năm học 2022 – 2023, trong cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng cấp tỉnh, trường THPT chuyên Chu Văn An đoạt được 05 giải, trong đó có 01 giải Nhất, 02 giải Nhì và 02 giải Khuyến khích. Cô giáo Lê Thị Mạnh Khương – Phó Hiệu trưởng trường THPT Chuyên Chu Văn An cho biết: Ngay sau khi nhận được Hướng dẫn tổ chức cuộc thi từ Sở Giáo dục Đào tạo, Sở Khoa học và Công nghệ, nhà trường đã tổ chức triển khai, tuyên truyền rộng rãi mục đích, ý nghĩa của cuộc thi và các quy định, hướng dẫn về cuộc thi đến cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh để tạo sự đồng thuận. Trong các giờ chào cờ đầu tuần, sinh hoạt lớp, nhà trường phát động phong trào thi đua nghiên cứu khoa học trong học sinh; khuyến khích và tạo điều kiện cho học sinh tham gia tích cực cuộc thi; từng bước nâng cao chất lượng các đề tài, dự án của học sinh; tiến hành tổ chức cuộc thi cấp trường. Nhà trường luôn quan tâm khai thác hiệu quả tiềm lực của đội ngũ giáo viên hiện có, đặc biệt là giáo viên có năng lực và kinh nghiệm nghiên cứu khoa học; Thường xuyên duy trì, kết nối với các nhà khoa học, các GS.TS, PGS.TS, TS ở các trường Đại học, kết hợp với giáo viên cốt cán của các trường đại học có nhiều kinh nghiệm tổ chức tập huấn cho cán bộ, giáo viên về công tác nghiên cứu khoa học.

Trải qua 15 năm tổ chức, Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng đã trở thành phong trào thường xuyên và ngày càng lan tỏa rộng. Mong rằng cuộc thi sẽ là bước đệm để học sinh, thanh thiếu nhi làm quen với nghiên cứu khoa học, sáng tạo kỹ thuật - công nghệ và vận dụng kiến thức của các môn học vào giải quyết những vấn đề thực tiễn thông qua ý tưởng ban đầu của học sinh, góp phần đổi mới phương pháp học tập, phát triển năng lực và phẩm chất./.

Nguyễn Trịnh Minh Hằng