Xây dựng nhãn hiệu tập thể “Cao khô Chợ Bãi, Văn Quan” cho sản phẩm Cao Khô Chợ Bãi, huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn
Chủ nhiệm dự án: KS. Hà Văn Thiện.
Đơn vị thực hiện: Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Văn Quan.
Thời gian thực hiện: 2018 - 2020.
Lĩnh vực nghiên cứu: Nông nghiệp.
1. Mục tiêu của Dự án
1.1. Mục tiêu chung
- Thiết lập cơ chế bảo hộ, quản lý và khai thác nhãn hiệu tập thể “Cao khô Chợ Bãi” cho sản phẩm Cao khô nhằm nâng cao giá trị, danh tiếng của sản phẩm bản địa mang nhãn hiệu tập thể trên thị trường.
- Đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho cộng đồng người dân vùng sản xuất Cao khô tại khu vực Chợ Bãi, huyện Văn Quan trong việc sử dụng nhãn hiệu tập thể, chống các hành vi xâm phạm quyền; Góp phần đảm bảo đời sống cho người sản xuất và giữ gìn, phát huy các giá trị kinh tế, xã hội, văn hoá của sản phẩm Cao khô Chợ Bãi, huyện Văn Quan.
1.2. Mục tiêu cụ thể
- Xây dựng được bản đồ ranh giới vùng sản xuất Cao khô đăng ký bảo hộ NHTT trên khu vực Chợ Bãi, huyện Văn Quan tỉ lệ 1/50.000.
- Thiết kế được bộ logo, tem nhãn, bao bì mang nhãn hiệu tập thể “Cao khô Chợ Bãi, Văn Quan” cho sản phẩm Cao khô Chợ Bãi, huyện Văn Quan.
- Xây dựng được Quy chế quản lý và sử dụng NHTT “Cao khô Chợ Bãi, Văn Quan” cho sản phẩm Cao khô; Tài liệu, kỹ thuật sản xuất, bảo quản Cao khô mang NHTT “Cao khô Chợ Bãi, Văn Quan”. Quy chế sử dụng tem nhãn, bao bì sản phẩm.
- Hoàn thiện được Bộ Hồ sơ đăng ký bảo hộ NHTT “Cao khô Chợ Bãi, Văn Quan” và được Cục Sở hữu trí tuệ chấp nhận, cấp văn bằng NHTT “Cao khô Chợ Bãi, Văn Quan” cho sản phẩm Cao khô Chợ Bãi, huyện Văn Quan.
1.3. Mục tiêu lâu dài
- Nâng cao giá trị kinh tế cho sản phẩm Cao khô mang nhãn hiệu tập thể “Cao khô Chợ Bãi, Văn Quan”.
- Tạo lập và phát triển các kênh thương mại nhằm đảm bảo tính ổn định của đầu ra cho sản phẩm.
- Thiết lập và vận hành mô hình, cơ chế quản lý nhãn hiệu tập thể “Cao khô Chợ Bãi, Văn Quan” cho sản phẩm Cao khô trên thực tế.
- Liên kết các hộ sản xuất Cao khô tại khu vực các xã với các doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm Cao khô. Tạo môi trường sản xuất, kinh doanh lành mạnh, hiệu quả phát triển bền vững, không ngừng cải thiện và nâng cao thu nhập cho nông dân. Góp phần xoá đói giảm nghèo, phát triển kinh tế xã hội và đảm bảo an ninh - chính trị cho huyện Văn Quan.
- Thu hút người dân tham gia xây dựng và sử dụng NHTT “Cao khô Chợ Bãi, Văn Quan” cho sản phẩm Cao khô.
2.2. Kết quả đạt được
Xây dựng và bảo vệ thương hiệu cho các sản phẩm nông sản trong nước hiện đang là mối quan tâm của rất nhiều địa phương. Hiện nay, do chưa thấy được tầm quan trọng và giá trị thương hiệu của sản phẩm nên cả người dân và doanh nghiệp vẫn chưa mặn mà với việc xây dựng thương hiệu, đăng ký bảo hộ chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu cho sản phẩm.
Là một tỉnh đã bắt đầu quan tâm đến việc đăng ký bảo hộ cho các sản phẩm nông sản, Lạng Sơn nói chung và huyện Văn Quan nói riêng cũng đang gặp phải những khó khăn trong việc xây dựng và bảo vệ thương hiệu cho các sản phẩm nông sản của mình. Do vậy, rất ít những sản phẩm nông sản địa phương được đăng ký bảo hộ.
Việc đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tập thể “Cao khô Chợ Bãi, Văn Quan” cho sản phẩm cao khô của huyện Văn Quan bước đầu là một thành công lớn, một hướng mở ra cho thị trường sản xuất và tiêu thụ sản phẩm cao khô trên địa bàn.
Dự án Xây dựng NHTT cho sản phẩm cao khôChợ Bãi của huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn đã hoàn thành các nội dung đề ra, cụ thể:
- Đã tổ chức điều tra, đánh giá được thực trạng sản xuất kinh doanh cao khô Chợ Bãi. Trong đó điều tra được các thông tin chính về quy mô sản xuất, mức thu nhập, chất lượng, sản lượng, kỹ thuật sản xuất, chế biến, bảo quản; tình hình thị trường, các hoạt động kinh doanh, tiêu thụ sản phẩm cao khô và các sản phẩm từ cao khô của người dân tại vùng nghiên cứu.
- Lập được bản đồ xác định vùng bảo hộ. Dự án sử dụng phương pháp kế thừa các tài liệu đã có kết hợp khoanh vẽ thực địa và chuyển họa lên phần mềm chuyên dụng về bản đồ để xây dựng.
- Tạo lập được bộ Hồ sơ để xin bảo hộ và được Cục Sở hữu trí tuệ chấp nhận cấp văn bằng bảo hộ. Song song với quá trình lập hồ sơ, dự án đã tiến hành các nội dung nghiên cứu phân tích chất lượng sản phẩm cao khô, xây dựng được Quy chế quản lý và sử dụng NHTT cho sản phẩm cao khô của huyện Văn Quan; quy chế sử dụng tem, nhãn và các hình thức sử dụng NHTT.
- Đã xây dựng được Tài liệu, kỹ thuật sản xuất cao khô để phục vụ quản lý và phát triển NHTT, thiết kế mẫu logo, tem nhãn, bao bì,...Đây là tiền đề quan trọng để kế thừa và phát triển các chương trình xúc tiến thương mại,...
- Xây dựng các phương tiện, điều kiện và phương án khai thác NHTT “Cao khô Chợ Bãi, Văn Quan” cho sản phẩm cao khô: tổ chức một số hoạt động quảng bá như tổ chức Lễ công bố NHTT, xây dựng biển quảng cáo tấm lớn, bộ sản phẩm trưng bày gian hàng tiêu chuẩn ứng dụng triển lãm, in ấn tờ rơi, nhãn, bao bì sản phẩm,...
- Triển khai thực hiện thí điểm hoạt động quản lý và khai thác NHTT: tổ chức tập huấn cho các hộ sản xuất cao khô, cán bộ ở cơ sở,... Xây dựng phóng sự quảng cáo, viết bài, đưa tin về vùng sản xuất cao khô Chợ Bãi của huyện Văn Quan, đưa các sản phẩm cao khô Chợ Bãi đi giới thiệu tại các tỉnh bạn,... Qua đó bước đầu đã giúp người tiêu dùng biết đến sản phẩm cao khô Chợ Bãi của huyện nhiều hơn, các cán bộ cơ sở và nhân dân nắm được mục đích, ý nghĩa của Văn bằng bảo hộ trong việc xây dựng thương hiệu đặc sản do nhân dân làm ra.
2.3. Một số tồn tại
Tài sản trí tuệ nói chung, NHTT nói riêng đối với khu vực triển khai Dự án còn mới mẻ, do đó người dân còn gặp một số khó khăn, hạn chế khi thực hiện Dự án.Các nội dung nghiên cứu về thị trường tiêu thụ chưa được sâu, nên chưa kết nối được doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm cho người dân.
3.1. Đối với UBND tỉnh Lạng Sơn.
Đề UBND tỉnh quan tâm chỉ đạo các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh xem xét hỗ trợ xây dựng hạ tầng phục vụ sản xuất cao khô Chợ Bãi, phát triển thị trường, cụ thể như sau:
-Hỗ trợ xây dựng, lắp đặt hệ thống máy xấy cao khô để hạn chế phụ thuộc vào tự nhiên, nâng cao chất lượng về vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Hỗ trợ việc xây dựng quỹ đất tạo sân phơi sản phẩm cao khô tập trung.
- Hỗ trợ liên kết thị trường, hướng tới đưa sản phẩm vào các siêu thị trên địa bàn toàn quốc.
- Hỗ trợ hệ thống giàn phơi đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và đảm bảo mỹ quan phục vụ du lịch làng nghề truyền thống.
3.2. Đối với UBND huyệnVăn Quan
- Tổ chức quy hoạch chi tiết vùng sản xuất cao khô của huyện nhằm dự báo thị trường và xác định quy mô tổ chức sản xuất. Đảm bảo sản xuất bền vững, ổn định kinh tế xã hội khu vực nông thôn các vùng sản xuất cao khô Chợ Bãi tập trung.
- Đa dạng hóa các sản phẩm từ cao khô Chợ Bãi, phát triển các sản phẩm cao khô theo hướng bền vững, tạo ra sản phẩm sạch đáp ứng nhu cầu thị trường trong và ngoài nước, nhằm đưa sản phẩm cao khô thâm nhập vào các thị trường khó tính.
- Tổ chức sản xuất kinh doanh phù hợp, gắn với xây dựng, quản lý và phát triển tài sản trí tuệ, nhãn hàng hóa có hiệu quả, tạo mỗi liên kết chặt chẽ giữa hộ sản xuất chăn nuôi với doanh nghiệp, phát triển thương hiệu gắn với chuối giá trị, thúc đẩy mối liên kết giữa doanh nghiệp và các tổ chức tập thể, người dân tạo sự ổn định.
- Chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn liên quan thực hiện:
+ Tuyên truyền và quảng bá các hình ảnh vùng sản xuất cao khô Chợ Bãi sau khi đăng ký NHTT, với nhiều hình thức khác nhau: Trưng biển hiệu, áp phích, tờ rơi, triển lãm, tham gia hội trợ thương mại,...
+ Liên kết để tạo ra mạng lưới phân phối chặt chẽ, nghiêm ngặt và có hiệu quả tại các siêu thị, trung tâm thương mại, xuất khẩu để sản phẩm cao khô thực sự phát huy thế mạnh và tạo nên thương hiệu mạnh của địa phương.
3.3. Đối với UBND các xã trong vùng được bảo hộ NHTT
- Tăng cường tuyên truyền, vận động bà con ở những vùng sản xuất cao khô Chợ Bãi tích cực tham gia vào Hội Làm vườn để cùng nhau chung sức, chung lòng xây dựng, phát triển và bảo vệ NHTT “Cao khô Chợ Bãi” cho sản phẩm cao khô của huyện Văn Quan. Tránh trường hợp mạnh ai người ấy làm như lâu nay, dẫn đến tự cạnh tranh lẫn nhau, làm mai một danh tiếng của sản phẩm.
- Khuyến khích, hỗ trợ người dân về việc chọn lựa, mở rộngvùng nguyên liêu, tạo nên và giữ được đặc sản đúng là truyền thống.
3.4. Đối với Hội Làm vườn huyện Văn Quan
- Quản lý tốt các thành viên sau khi đăng ký tham gia tổ chức Hội, thông qua các quy chế quản lý, quy chế sử dụng tem, nhãn, bao bì sản phẩm, Tài liệu, kỹ thuậtsản xuất sản phẩm cao khô Chợ Bãi. Tăng cường kiểm tra, giám sát việc sử dụng NHTT cao khô Chợ Bãi, có hình thức xử lý nghiêm các sai phạm do lợi dụng danh tiếng của sản phẩm mà làm ăn gian dối, mang sản phẩm ở vùng khác đến bán để kiếm lời,... gây ảnh hưởng đến uy tín của sản phẩm.
- Tăng cường các hoạt động tuyên truyền, vận động để các hội viên Hội Làm vườn huyệnVăn Quan hoạt động tích cực hơn trong việc xây dựng, phát triển, bảo vệ NHTT “Cao khô Chợ Bãi, Văn Quan” cho sản phẩm cao khô của huyện Văn Quan. Làm tốt công tác phổ biến NHTT cao khô Chợ Bãi đã được bảo hộ quyền SHTT và các quy định quản lý, sử dụng NHTT Cao khô Chợ Bãi, đặc biệt là các quy định về tiêu chuẩn, điều kiện đối với sản phẩm cao khô được mang NHTT Cao khô Chợ Bãi.
3.5. Đối với các thành viên Hội Làm vườn
- Cần nhận thức rõ vai trò làm chủ của mình trong quá trình phát triển Hội. Tích cực trao đổi kinh nghiệm, giao lưu học hỏi để nâng cao kỹ thuật sản xuất, bảo quản sản phẩm Cao khô Chợ Bãi. Tuân thủ Tài liệu, kỹ thuậttrồnglúa để tạo vùng nguyên liệu sạch; Duy trì và đảm bảo chất lượng hàng hóa được gắn NHTT theo đúng tiêu chuẩn, chất lượng sản phẩm đã được Hội công bố; Sử dụng logo, bao bì tem nhãn cho đúng sản phẩm được gắn nhãn; không tự ý chuyển giao tem, nhãn, bao bì cho người khác sử dụng dưới bất kỳ hình thức nào khi chưa được sự cho phép của Hội.
- Các thành viên trong Hội cần phản ánh những vướng mắc trong quá trình sản xuất lên Chủ tịch Hội, phản ánh những sai phạm trong hoạt động quản lý, khai thác sử dụng nhãn hiệu của Ban chấp hành Hội và các hoạt động sử dụng nhãn hiệu của các hội viên khác lên cấp quản lý cao hơn./.
Nguồn: Theo báo cáo Dự án
