“Xây dựng nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm Măng Bát độ của huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn”
Chủ nhiệm đề tài: CN. Vũ Đình Thứ.
Đơn vị thực hiện: Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Hữu Lũng .
Thời gian thực hiện: 2017 - 2019.
Lĩnh vực nghiên cứu: Nông nghiệp.
I. MỤC TIÊU CỦA DỰ ÁN
1. Mục tiêu chung:
- Thiết lập cơ chế bảo hộ, quản lý và khai thác nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm măng Bát độ nhằm nâng cao giá trị, danh tiếng của sản phẩm bản địa mang nhãn hiệu tập thể trên thị trường.
- Đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho cộng đồng người dân vùng trồng tre Bát độ lấy măng huyện Hữu Lũng trong việc sử dụng nhãn hiệu tập thể, chống các hành vi xâm phạm quyền; Góp phần đảm bảo đời sống cho người sản xuất và giữ gìn, phát huy các giá trị kinh tế, xã hội, văn hoá của sản phẩm măng Bát độ cho huyện Hữu Lũng.
2. Mục tiêu cụ thể:
- Xây dựng được bản đồ ranh giới vùng trồng tre Bát độ lấy măng đăng ký bảo hộ NHTT trên địa bàn huyện Hữu Lũng tỉ lệ 1/50.000.
- Thiết kế được bộ logo, tem nhãn, bao bì mang NHTT cho sản phẩm măng Bát độ.
- Xây dựng được Quy chế quản lý và sử dụng NHTT cho sản phẩm măng Bát độ; tài liệu hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc tre Bát độ, thu hoạch, sơ chế, bảo quản măng Bát độ mang NHTT. Quy chế sử dụng tem nhãn, bao bì sản phẩm.
- Hoàn thiện được Bộ Hồ sơ đăng ký bảo hộ NHTT và được Cục Sở hữu trí tuệ chấp nhận, cấp văn bằng NHTT cho sản phẩm măng Bát độ của huyện Hữu Lũng.
3. Mục tiêu lâu dài:
- Nâng cao giá trị kinh tế cho sản phẩm măng Bát độ mang NHTT.
- Tạo lập và phát triển các kênh thương mại nhằm đảm bảo tính ổn định của đầu ra cho sản phẩm.
- Thiết lập và vận hành mô hình, cơ chế quản lý NHTT cho sản phẩm măng Bát độ trên thực tế.
- Liên kết các hộ trồng tre Bát độ lấy măng tại khu vực các xã với các doanh nghiệp thu mua, chế biến kinh doanh măng Bát độ. Tạo môi trường sản xuất, kinh doanh lành mạnh, hiệu quả phát triển bền vững, không ngừng cải thiện và nâng cao thu nhập cho nông dân. Góp phần xoá đói giảm nghèo, phát triển kinh tế xã hội và đảm bảo an ninh - chính trị cho huyện Hữu Lũng.
- Thu hút người dân tham gia xây dựng và sử dụng NHTT cho sản phẩm măng Bát độ.
II. KẾT QUẢ ĐIỀU TRA
Kết quả điều tra đối với 317 hộ tại 33 thôn thuộc 06 xã gồm: Quyết Thắng, Yên Bình, Minh Tiến, Minh Hòa, Hòa Thắng, Minh Sơn cho thấy tại các điểm điều tra hầu hết các hộ trồng giống tre Bát độ Vĩnh Phúc. Tuổi cây giống trung bình từ 3 - 4 tháng tuổi, chiều cao từ 70 - 100 cm, đường kính gốc từ 0,3 - 0,4 cm, mật độ trồng trung bình từ 720 cây/ha (26 cây/sào).
Tre Bát độ Hữu Lũng được trồng chủ yếu dọc 2 bờ sông Trung và sông Thương với loại đất bãi, bồi tại 12 xã gồm: Quyết Thắng, Yên Bình, Tân Lập, Minh Tiến, Nhật Tiến, Minh Hòa, Hòa Thắng, Minh Sơn, Đồng Tân, Hòa Lạc, Hòa Bình, Hồ Sơn. Mấy năm gần đây do hiệu quả kinh tế thu được của măng Bát độ cao hơn một số cây trồng khác và điều kiện thổ nhưỡng phù hợp nên đã phát triển mở rộng diện tích trồng tre Bát độ cho người dân các xã Quyết Thắng, Yên Bình, Hòa Bình......
Tổng số hộ điều tra người trồng măng là 317 hộ tại 33 thôn thuộc 06 xã của huyện Hữu Lũng, trong đó: xã Quyết Thắng 120 hộ tại 09 thôn, Yên Bình 34 hộ tại 06 thôn, Minh Tiến 60 hộ tại 08 thôn, Minh Hòa 30 hộ tại 03 thôn, Hòa Thắng 29 hộ tại 06 thôn, Minh Sơn 44 hộ tại 01 thôn. Trong đó:
Số hộ trồng giống tre Bát độ được mua giống tại Vĩnh Phúc là: 309 hộ, chiếm 97,5%.
Số hộ trồng giống tre Bát độ được mua giống tại Hữu Lũng là: 08 hộ, chiếm 2,5%.
Các xã có diện tích trồng lớn và khai thác măng Bát độ năm 2017 lớn điển hình như các xã: Quyết Thắng 55,6 ha, Yên Bình 24,5 ha và Minh Sơn 13,7 ha. Tuy nhiên, diện tích cho sản phẩm năm 2017 có giá trị lớn chỉ có ở 02 xã là Quyết Thắng và Minh Sơn. Tổng diện tích cho sản phẩm là 44,2 ha, với năng suất ước đạt 25 tấn/ha, sản lượng ước đạt 1.105 tấn. Một số hộ có diện tích trồng và cho thu hoạch trên 50 triệu năm 2017 như hộ ông Giang Văn Lạng, Lương Văn Nam, thôn Kép I, xã Quyết Thắng; ông Hoàng Văn Tươm, Hoàng Văn Mạn, Lương Văn Thăng thôn Bầm, xã Quyết Thắng; Ông Lã Hữu Thanh, Nguyễn Thị Luân, La Trần hùng, La Thị Hòa thôn bến Lường, xã Minh Sơn.
III. KẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Đã tiến hành điều tra đánh giá thực trạng sản xuất, kinh doanh tre Bát độ tại 33 thôn thuộc 06 xã Quyết Thắng, Yên Bình, Minh Tiến, Minh Hòa, Hòa Thắng, Minh Sơn và một số hộ tiêu dùng (đại diện) trên địa bàn huyện Hữu Lũng.
Các điều kiện tự nhiên khá đặc thù, địa hình đa dạng, có tài nguyên thiên nhiên, khí hậu, tiềm năng đất đai phong phú thích hợp cho phát triển một nền sản xuất đa dạng, hệ sinh thái lâm-nông kết hợp, vừa trồng trọt vừa chăn nuôi, vừa phát triển nghề rừng, đặc biệt là cây tre Bát độ trên địa bàn. Nguồn nước chính cho cây chủ yếu phụ thuộc vào nước trời, lượng mưa phân bố không đều như lũ lụt về mùa mưa, hạn hán về mùa khô, gây khó khăn cho sản xuất.
Quy hoạch vùng trồng tre Bát độ tại các xã dọc 2 con sông chạy qua trên địa bàn huyện và thực hiện giám sát quy hoạch để các xã không phá vỡ cơ cấu quy hoạch để đảm bảo cân đối trong sản xuất và tiêu thụ.
Hiện nay giống Tre Bát độ đang trồng chủ yếu là giống tre Bát độ có xuất xứ từ tỉnh Vĩnh Phúc. Thời gian trồng vào vụ xuân- hè hàng năm và khai thác măng từ tháng 6 đến tháng 10 dương lịch hàng năm.
Việc áp dụng các kỹ thuật chăm sóc, thâm canh, phòng trừ sâu bệnh cho cây tre Bát độ còn rất hạn chế, chưa được quan tâm chú trọng, chủ yếu dựa vào điều kiện tự nhiên sẵn có cộng với điều kiện đất bị rửa trôi, xói mòn không được bổ sung dinh dưỡng nên năng suất thấp, chất lượng chưa cao. Cần có những biện pháp kỹ thuật thích hợp với điều kiện canh tác trên đất dốc, để thúc đẩy sự phát triển của cây tre Bát độ, tăng năng suất cũng như phẩm chất và sản lượng của măng Bát độ Hữu Lũng.
Thị trường tiêu thụ hạn hẹp, việc tiêu thụ sản phẩm hiện tại vẫn do người dân tự bán cho các tư thương, đầu nậu thu mua, chưa có tổ chức kinh doanh nào đứng ra ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm cho người dân.
2. Đề nghị:
Cần có sự xúc tiến thương mại, xây dựng thị trường tiêu thụ sản phẩm trong tỉnh, ngoài tỉnh và xuất khẩu. Hỗ trợ và thúc đẩy sự phát triển của sản phẩm măng Bát độ thông qua các hoạt động quảng bá sản phẩm, xây dựng thương hiệu, các chính sách khuyến khích sản xuất, hỗ trợ về giống, phân bón, hướng dẫn quy trình kỹ thuật, ưu tiên vay vốn dài hạn mở rộng sản xuất và thương mại cây tre Bát độ lấy măng trên địa bàn huyện./.
Nguồn tin: Théo báo cáo đề tài, dự án