Nghiệm thu kết quả thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ đối với nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp tỉnh Đề tài: “Nghiên cứu biện pháp phòng trừ sinh vật gây hại Quế và chọn giống Quế có năng suất, chất lượng cao phục vụ trồng rừng tại tỉnh Lạng Sơn”

Tháng 7/2024, Sở Khoa học và Công nghệ đã tổ chức Hội đồng khoa học tư vấn đánh giá, nghiệm thu kết quả thực hiện đề tài khoa học và công nghệ cấp tỉnh: "Nghiên cứu biện pháp phòng trừ sinh vật gây hại Quế và chọn giống Quế có năng suất, chất lượng cao phục vụ trồng rừng tại tỉnh Lạng Sơn" do Tiến sĩ Trần Thanh   Trăng thuộc Trung tâm Nghiên cứu Bảo vệ rừng- Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam là chủ nhiệm đề tài. Đề tài được triển khai từ năm 2021.

Tiến sĩ Trần Thanh Trăng báo cáo kết quả nghiên cứu của đề tài trước Hội đồng nghiệm thu cấp tỉnh

Quế là một trong những sản vật quí có giá trị kinh tế cao, được xác định là cây trồng chủ lực của tỉnh Lạng Sơn và là đối tượng được ưu tiên tập trung sản xuất tại Đề án Phát triển lâm nghiệp bền vững trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2020-2030 được phê duyệt tại Quyết định số 234/QĐ-UBND ngày 07/02/2020 của UBND tỉnh Lạng Sơn. Hiện nay Lạng Sơn có khoảng 11.000 ha trồng Quế ở các huyện: Văn Quan, Văn Lãng, Tràng Định. Do biến đổi khí hậu và trồng rừng Quế thuần loài tập trung với diện tích lớn gia tăng nên ngày càng xuất hiện  nhiều sinh vật gây hại ảnh hưởng đến cây Quế ở vườn ươm và rừng trồng nên năng suất và chất lượng Quế ở Lạng Sơn chưa cao.

Trên cơ sở định hướng của Đề án, Đề tài được UBND đặt hàng với mục tiêu chính là “Xác định được các loài sinh vật gây hại chính và biện pháp phòng trừ sinh vật gây hại Quế ở vườn ươm và rừng trồng; Chọn được 2-3 giống Quế có năng suất và chất lượng cao phù hợp với điều kiện của tỉnh Lạng Sơn. Chọn được từ 50-70 trội có năng suất và chất lượng cao” đề tài đạt được những kết quả như sau:

- Nhóm thực hiện đã tiến hành điều tra thu mẫu sâu, bệnh tại vườn ươm và rừng trồng tại huyện Tràng Định, từ gây bệnh nhân tạo và nuôi thử nghiệm sâu, phân lập trong phòng thí nghiệm xác định tên khoa học của các loại sâu bệnh hại chính là: Nấm Diaporthe eucalyptorum - nguyên nhân gây bệnh cháy lá, Nấm Phytophthora cinnamomi - nguyên nhân gây bệnh thối rễ, Sâu róm bốn túm lông (Dasychira sp.), Sâu đo (Peribatodes sp.) gây hại lá trên cây Quế. Qua đó, nghiên cứu các biện pháp phòng trừ tổng hợp sinh vật gây bệnh hại chính bằng các phương pháp cơ giới, vật lý sinh học, hóa học, hoàn thiện được Quy trình đề xuất các biện pháp phòng trừ sinh vật gây bệnh hại chính cây Quế ở vườn ươm và rừng trồng tại Lạng Sơn.

Hình ảnh các lồng nuôi thử nghiệm sâu róm bốn túm lông ở hiện trường vườn ươm và sâu đo ở rừng trồng tại huyện Tràng Định

  - Với mục tiêu tuyển chọn được 50-70 cây trội có năng suất và chất lượng cao, nguồn gốc từ rừng Quế Lạng Sơn thì đơn vị chủ trì đã tuyển chọn được 60 cây trội trên địa bàn xã Đoàn Kết và xã Kim Đồng (nay là xã Đoàn Kết và xã Tân Tiến), huyện Tràng Định làm vật liệu nhân giống và được công nhận tại Quyết định số 80/QĐ - KL ngày 16/4/2025 của Chi cục Kiểm lâm tỉnh Lạng Sơn, mã số nguồn giống: M.03.34. Các cây trội đều từ 15 năm tuổi trở lên. Đơn vị chủ trì cũng đã chọn được 2 giống Quế phù hợp nhất với điều kiện của tỉnh Lạng Sơn là giống Quế bản địa và giống Quế Yên Bái có năng suất và chất lượng cao.

- Xây dựng được các mô hình mô hình phòng trừ sinh vật gây hại cây Quế ở vườn ươm và ở rừng trồng trên ba cấp tuổi tại xã Kim Đồng, huyện Tràng Định (nay là xã Tân Tiến).

Hình ảnh người dân sử dụng một số biện pháp phòng trừ sinh vật hại tại mô hình Quế ở rừng trồng xã Tân Tiến, tỉnh Lạng Sơn

Kết quả của đề tài có giá trị khoa học và ý nghĩa về mặt thực tiễn. Định vị được nguồn nhân giống Quế tại địa phương có chất lượng cao cần được bảo tồn của tỉnh Lạng Sơn. Đồng thời thông qua thực hiện đề tài, giúp người dân nhận biết đúng các sinh vật gây hại Quế tại các thời điểm và sử dụng đúng các biện pháp phòng trừ, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật quá mức làm giảm chất lượng và giá trị của cây Quế. Việc lựa chọn được 60 cây trội và 2 giống Quế chất lượng để làm nguồn giống giúp phục vụ công tác nhân giống đạt hiệu quả cao, cải thiện nâng cao năng suất chất lượng giống Quế để phục vụ việc mở rộng vùng trồng quế trên địa bàn huyện Tràng Định, nâng cao đời sống kinh tế cho người trồng và tác động tích cực đối với môi trường, phủ xanh đất trống, phát triển bền vững, giảm thiểu tác động xấu của biến đổi khí hậu và bảo tồn đa dạng sinh học.

Với những kết quả đã đạt được, Hội đồng nghiệm thu cấp tỉnh đã nhất trí thông qua và nghiệm thu đề tài xếp loại Đạt.  

Đỗ Phương Anh